Eczacılık bölümünü tercih etmeyi düşünüyorsanız bu yazıda bilmeniz gerekenleri bulacaksınız.
Neden eczacılık tercih edilir, mesleğin geleceği nereye gidiyor? Eczacılık tercih edilir mi? Eczane açmak için ne gerekir? Eczacılık tercihi yapmadan önce bu soruların cevaplarını araştırmalı ve tercihinizi kendi doğru bulduğunuz cevaplara göre şekillendirmelisiniz.
Ben de sizler için mesleki deneyimlerime dayanarak eczacılık hakkında kendi bilgilerimi bu yazıda sunacağım. Eczacılık tercihi yapacak adaylar için mesleğimi size gerçekçi bir şekilde anlatacağım.
Eczacılık neden gözde bir meslektir?
Eczacılık mesleği her dönem tercih edilen gözde meslek gruplarından birisiydi diyebilirim. Bana göre bunun en önemli nedeni toplumda oluşan ‘eczacı’ algısı. Mezun olduğunuzda herhangi bir sınav, ön koşul vb. gerekmeksizin eczane açabilme hakkı ve esnek mesai saatleri, özellikle geçmiş yıllarda eczacılığı gözde meslek gruplarından biri haline getirmiştir. Ancak günümüzde değişen şartlarla beraber baktığımızda, maalesef eski gözdeliğini kaybetti mesleğimiz.
Eczacılık Taban Puanları ve Sıralamaları
Eczacılık fakültesini hangi üniversitede okuduğuma göre neler değişir?
Üniversite tercihlerimi yaptığım 2008 senesinde Türkiye’de toplam 12 eczacılık fakültesi vardı. Sizlerin tercih yapacağı 2020 senesine baktığımızda ise bu sayı 50’ye çıkmış durumda. Bununla paralel olarak yerleştirme puanları ve sıralamalar çok geriledi. Artan fakülte sayısına göre ihtiyaç duyulan öğretim üyesi sayıları da arttı. Bu durumun aldığınız eğitime nasıl yansıyacağını tercih yaparken göz önünde bulundurmanızı tavsiye ederim. Okuduğunuz üniversitedeki akademik kadronun eczacılık mezunu hocalardan oluşması ve yeterli sayıda olması çok önemli. Özellikle pratik derslerinde malzeme yeterliliği ve çeşitliliği, aldığınız eğitimin kalitesini etkiliyor.
Eczacılık mesleğinde başarılı olmak için ne gibi kişilik özellikleri önemlidir?
“Eczacı en yakın sağlık danışmanınızdır.” cümlesi özellikle eczanemi açtıktan sonra benim için çok anlam kazandı. Verdiğimiz hizmet zincirinde son halkadayız. Hasta birey evinden çıkıyor, doktora gidiyor, eczaneye uğrayıp ilaçlarını alıyor ve evine tekrar dönüyor. Sizinle paylaşmak, konuşmak, ilaçları ve hastalığı hakkında size danışmak istiyor ve tatmin edilmeyi bekliyor. İnsan ilişkilerinizin kuvvetli olması, sabırlı ve güler yüzlü olmanız çoğu meslek grubunda olduğu gibi eczacılık için de çok önemli. Aynı zamanda meraklı, araştırmayı ve öğrenmeyi seven çalışkan bir kişi olmak gerekiyor çünkü sadece hasta bireyler değil sağlıklı bireyler de size danışıyorlar. Sigara bırakma, obezite, medikal ürünler hakkında bilgilendirme, ilaç dışı ürünler, vitamin ve mineral destekleri gibi hizmet verdiğimiz alanlar çok geniş. Tüm bunlar hakkında yeterli bilgi birikimine sahip olmalı, her gün yeni bilgileri takip ederek kendinizi geliştirmelisiniz.
Eczacılık eğitimi alacak bir kişi başarılı olmak için hangi özelliklere sahip olmalıdır?
Çalışkan, düzenli, dikkatli, sorumluluk duygusu yüksek, kimyaya ve biyolojiye meraklı bir kişi olmalı. Yoğun bir eğitim olduğu için dersleri düzenli takip etmeniz, odaklanarak dinlemeniz gerekir. Pratik derslerinde direkt kimyasal maddelerle çalıştığımız için herhangi bir alerji durumunuzun olmaması da önemli.
Ben neden eczacılığı tercih ettim?
Sınava hazırlık yıllarımda sağlık alanına özel bir ilgim vardı. Kendimi ileride insanlara sağlık hizmeti verirken görebiliyordum. Bu konuda idealist bir öğrenci olarak seçenekleriniz daralıyor. Üç bölüm arasında tüm tercihlerimi gerçekleştirdim: tıp, diş hekimliği ve eczacılık. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’ne yerleştim.
Eczacılık fakültesinden mezun olduktan sonra hemen eczane açabilir miyim?
Eczacılık fakültesinden mezun olduktan sonra bir eczanede bir sene boyunca yardımcı eczacı olarak çalışmanız gerekir. 2012 yılında değişen yasa ile günümüzde eczane açılabilecek ilçeler maalesef sınırlı. Eczacı yerleştirme sisteminde her sene nüfus sayısı, sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri göz önünde tutularak eczane açılabilecek ilçeler sıralanır. Meslekte geçirdiğiniz süre, doktora yapıp yapmadığınız göz önünde tutularak hesaplanan hizmet puanınıza göre herhangi bir tercihinize yerleşmeniz durumunda eczanenizi açabilirsiniz.
Mesleğinizin geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Artan fakülte sayılarından, değişen yasa ile eczane açma sınırlamasından bahsettik. Önümüzdeki dönemlerde yeni mezun genç eczacılar için iş bulma konusunda sıkıntılar yaşanacağını söyleyebilirim. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 2023 yılında dokuz bin fazla eczacı olacağı öngörülüyor. Her sene mezunların bu rakama eklenmesi ile maalesef işsiz eczacı ordusu ile karşı karşıya kalabiliriz.
Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Taban Puanları ve Sıralamaları
Eczane açmak dışında diğer iş imkanlarım nelerdir?
Eczane açmak haricinde mezun olduğunuzda Sosyal Güvenlik Kurumu’nda, hastanelerin eczanelerinde, il veya ilçe sağlık müdürlüklerinde çalışma imkanlarınız var. Bu kurumlara başvurmak için herhangi bir sınav şartı bulunmamaktadır. Yılda iki veya üç dönem yapılan atamalara başvurarak kura usulüne göre atanabilirsiniz.
En son 2019 Ağustos’ta yapılan atamada 181 eczacı atanmış. Yapılan atamaları görmek isterseniz burada yer alan sağlık bakanlığı web sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Eczacılıkta uzmanlık sınavı (EUS) nedir ?
Eczacılıkta uzmanlık sınavı yılda bir defa düzenlenen 100 soruluk bir sınav. YDS’den 50 puan almak koşulu ile beraber bu sınavdan minimum 45 puan almanız gerekiyor. Toplam 30 tercih yapma hakkınız var. Bu uzmanlıkla klinikte hekimlerin iş yükünün azaltılması hedefliyor. Hekim başına düşen hasta sayısı çok yüksek olduğu için hekimler hastaları ile istedikleri kadar ve yeterince ilgilenemiyor. Klinik eczacılar hastaların ilaç dozlaması ile ilgilenerek hekimlere yardımcı olabilir. Uzmanlık alanını fitofarmasi dalında yapmış olanlar ise bitkisel tedavinin uygulanması konusunda hastanelerde görev alabilir. Yatak sayısı 300 olan her hastanede bir klinik eczacı görev yapabilirken, fitofarmasi uzmanları sadece hastanelerde değil zehir danışma merkezlerinde ve klinik araştırmalar merkezlerinde de görev yapabilecek.
EUS sonrası hangi uzmanlık alanlarını seçebilirim ?
Eczacılıkta uzmanlık sınavı sonrası fitofarmasi ve klinik eczacılık olmak üzere iki branş arasından tercih yapabilirsiniz.
Uzmanlık alanlarının içeriğinden biraz bahsedebilir misiniz?
Klinik eczacılık, hastanın ilaç tedavisini düzenlemek, iyileşmeyi sağlamak, hastalığı önlemek amacı ile eczacı tarafından sunulan hasta bakım hizmetini öngören bir programdır. Fitofarmasi ise hastayı bitkisel ilaçlarla tedavi etmek, hastalığı önlemek amacıyla yapılan çalışmaları inceler.
Fakültede hangi dersleri gördünüz? Derslerin içeriği nasıldı? Hazırlık eğitimi aldınız mı?
Dersleri temel bilimler ve meslek bilimleri olmak üzere ikiye ayırabiliriz. İlk iki senenin sonunda üçüncü sınıfa geçtiğinizde pratik dersleriniz yoğunlaşıyor ve bir ilaç molekülünün ortaya çıkışından, elde edilme metotlarına, o molekülünün ilaç formuna dönüşmesine kadarki tüm süreçlerini çok kapsamlı bir şekilde öğreniyorsunuz. İlaçların vücudumuza olan etkilerini ve bizlerin ilaç üzerindeki etkilerini inceleyen farmakokinetik ve farmakodinamiğin temelini oluşturduğu farmakoloji ise benim en çok sevdiğim ve eczacılığın temel derslerinden birisidir. Eğitim süresi hazırlık eğitimi olmaksızın beş senedir.
Ankara Üniversitesi’nde eczacılık okurken bulunduğunuz ortam nasıldı? Üniversitede sosyal imkanlar nelerdir?
Fakültemiz Ankara’nın Tandoğan semtinde bulunuyor, Fen Edebiyat Fakültesi, rektörlük binası, olimpik yüzme havuzu ve spor salonu ile aynı yerleşkedeyiz. Spor imkanlarından faydalanıp, kendinize uygun öğrenci kulüplerine (tiyatro topluluğu, resim-müzik kulüpleri, halk oyunları topluluğu gibi) kayıt olabilirsiniz. Üniversite sonrası mesleğimin her alanında donanımlı bir fakülteden mezun olduğumu, çok kıymetli ve alanında ün yapmış hocalar tarafından yetiştirildiğimi attığım her adımda hissettim.
Zorunlu stajlarınız var mı? Bu stajları nerelerde yapabiliriz?
Tamamlamanız gereken zorunlu iki yaz dönemi stajı ve son sınıfta yapmanız gereken dönem stajınız var. Yaz stajlarımdan ilkini serbest eczanede, ikincisini okuldan bir hocamın referansı ile Sandoz İlaç Firması’nda, son sınıf stajımı ise yine okulumun ayarladığı bir eczanede yaptım. Hepsinin dolu dolu geçtiğini ve çok şey öğrendiğimi söyleyebilirim.
Sınava sayılı günler kala, hangi bölümü tercih ederseniz edin mutlu olmanızı dilerim. Kendinizi nerede görmek istiyorsanız onu tercih edin. Mezun olduğunuzda önünüzde uzun bir yol olacak ve bu yolda sizi başarılı kılacak tek şey eğitim süreciniz boyunca kendinize yaptığınız yatırımlar olacak. Kendinizi geliştirmek her zaman sizin elinizde. Başarılar diliyorum.
Hazal Hanım iyi günler.Akademisyen olma sürecinizi anlatan bir blog hazırlarsanız çok seviniriz. Mezun olduktan sonra yüksek lisans, doktora vesaire nasıl yapılıyor? Şimdiden teşekkür ederiz ☺️
Hazal hanım bir eczacı kendi calismalari sonucu herhengi bir dermokozmetik urunu satisi yapabilir mi ?