Bu yazıda, üniversite giriş sınavına hazırlanırken en çok ihtiyacınız olan dikkat toplama ve sakinleşme konusunda size yardımcı olabilecek bir konudan söz etmek istiyorum: Farkındalık. Son dönemde iyice popüler oldu bu kavram, ya da İngilizce adıyla “mindfulness”. Yoga stüdyolarından başladı, evlerimize kadar girdi. Hatta artık pek çok şirket çalışanlarına farkındalık eğitimleri vermeye başladı. Biletix’te bile bir etkinlik olarak satışını görmemiz mümkün.
Peki hakikaten nedir bu farkındalık?
Önce tanımlamayla başlayalım. Çok farklı tanımları olmakla birlikte, benim en sevdiğim tanım şu: Farkındalık, dikkatimizi şimdiki zamana bilinçli ve yargısız bir şekilde yöneltmek ve ardından seçimlerimizi yapmaktır. Yani öncelikle dikkati odaklama çalışmasıdır ve dikkatimizi şu ana yönetmektir. Ardından o an algıladıklarımızı hiç iyi/kötü, olmalı/olmamalı gibi yargılamadan kabul etmektir.
Öyle konser gibi gidip dinleyince, bitiminde de sertifikamızı alınca birden bu beceriyi kazanmış mı oluyoruz?
Daha önemlisi;
Farkındalık YKS’ye hazırlık sürecinde ne işimize yarar?
Aslında hayatımızın her alanında dikkatimizi toplamaya ihtiyacımız var. Evde, okulda, işyerinde, araba kullanırken, dışarıda arkadaşlarla vakit geçirirken… Ama iş “dikkatini topla!” demekle olmuyor. Tıpkı farkı hareketleri bedenimize öğretmek gibi, bunun da antrenmanı var. Yani zihnimizi odaklanma konusunda eğitmemiz gerek. Buna yönelik çok çeşitli ve eğlenceli odaklanma çalışmaları var.
Farkındalığın önemli bir boyutu, dikkatimizi şimdiki ana yöneltmektir. Yoğun biçimde geçmiş ve gelecek hakkında düşünmek, stresimizin artmasına yol açıyor. Geçmişte yaşadığımız kimi üzücü olaylara takılı kalmış olabiliriz. Ya da gelecekle ilgili yoğun bir biçimde kaygı, endişe yaşıyor olabiliriz. YKS’ye hazırlanırken bunun gibi kaygılar yaşıyor olabilirsiniz. Oysa dikkatimizi şimdiki ana yönelttiğimizde zihnimiz sakinleşmeye başlar, böylece içinde bulunduğumuz durumu daha net görebilmeye başlarız. Ardından, “şimdi bu durumda ne yapabilirim?” sorusunu sorduğumuzda, çok çeşitli seçenekler ve çözüm yolları üretebilmeye başlarız.
Farkındalık sayesinde stresten korunmak nasıl mümkün olur?
Amerika’da farklı yaş grupları üzerinde yapılan bir araştırma, en çok gençlerin strese maruz kaldıklarını ortaya koyuyor. Eh, memleketimizde de durumun farklı olduğunu sanmıyoruz. Stresin mekanizması, bedenimizde ve zihnimizde ne gibi etkilere yol açtığı ayrı bir yazının konusu. Ancak şimdilik; hayatımızın en verimli, diğer yandan da en stresli olan bu dönemini daha sakin, odaklı, verimli ve başarılı geçirebileceğimizi bilmek önemli. Ve bu konuda yapabileceğimiz çok şey var.
Farkındalığın bir diğer boyutu ise, olanı olduğu gibi, yargılamadan kabul etmektir dedik. Eh, başımıza gelen her şeyi kabul mü edeceğiz? Elbette hiçbir şey yapmadan öylece durmayı kastetmiyoruz. Olanı abartmadan veya önemsizleştirmeden, yok etmeye veya bastırmaya çalışmadan olduğu haliyle görmek önemli. Yani her şeye “ay ne güzel” demek değil; güzeli, çirkini, tehlikeyi, güvenli olanı net biçimde görebilmek. İçinde bulunduğumuz durumları olabildiğince berrak görebildiğimizde, yine sağlıklı seçimler yapabilme olanaklarımız artıyor. Yani, “olan oldu, şimdi neler yapabilirim?” dediğimizde, yaşadığımız sorunların üstesinden gelebilme becerilerini geliştiriyoruz.
Farkındalık ne değildir?
Öncelikle bu dinsel bir çalışma değil. Yani ibadet veya spiritüel/mistik bir çalışma yapmıyoruz. Farkındalık çalışmaları yaparken gerçeklikten kopmuyoruz, aksine gerçeği olabildiğince berrak biçimde görebilmenin yollarını araştırıyoruz. Ama farkındalık zihnimizi susturmak, tamamen düşüncelerden temizleyip boşaltmak da değil. İçinde bulunduğumuz durumları net olarak görebilmek için de duygu ve düşüncelerimizle mesafe kurmayı; bir adım geri çekilerek onları dışarıdan gözlemeyi öğreniyoruz. Son olarak farkındalık, sihirli bir değnek, her derde deva iksir değil. Her seferinde kendimize dikkatimizi odaklamayı hatırlattıkça, bu becerimiz biraz daha gelişiyor ve bu süreç hayatımızın sonuna kadar devam ediyor.
Evet, farkındalığın ne olduğuyla ilgili bu kadar söz yeter. Bundan sonraki yazılarımızda konsantrasyonunuzu artırmaya, stresinizi azaltmaya yönelik, kolaylıkla uygulayabileceğiniz yöntemleri ele alacağız. Şimdilik, çalışma molası verdiğinizde, linkteki basit uygulamayı deneyebilirsiniz. Bir de şu youtube videosuna bir göz atın derim.
Takipte kalın.
İleri okuma için bu siteyi ziyaret edebilirsiniz.
