Yurt dışı stajı, bir lisans öğrencisinin edinebileceği en iyi deneyimlerin başında geliyor. Bu durumda hem yurt dışında yaşam deneyimi hem de iş deneyimi edinmiş oluyorsunuz. Dünya’da birçok küresel şirket veya üniversite çeşitli ülkelerden stajyer kabul ediyor. Yurt dışı staj olanaklarını araştırmak, başvurmak ve kabul almak kolay bir süreç değil ancak staj programını tamamladığınızda başkalarından farklı tecrübeler edinmiş, farklı iş yapma kültürünün bir parçası olmuş oluyorsunuz. Ben üniversiteyi dondurup ABD’ye gittiğim için okulu stajım nedeniyle uzattım ancak sonuna kadar değdiğini söyleyebilirim.
2017 yılında, bir iktisat lisans öğrencisi olarak The Boeing Company’nin International Business Intern Programme’ında stajyer olmaya hak kazandım. Boeing, 6 ay boyunca Seattle, ABD’deki ofislerinde, Finans, İK, Tedarik Zinciri gibi farklı birimlerinde maaşlı staj imkânı sunuyordu. Ben de belki şansım yaver gider diyerek bu ilana başvurumu yaptım ve o dönem Türkiye’den gidecek olan 3 kişiden biri olmaya hak kazandım. Kendi deneyimimi bana sıkça sorulan sorular üzerinden paylaşacağım.
Yurt dışı staj başvuru süreci nasıl ilerliyor? Mülakat nasıl oluyor?
Başvuru yaparken bile çok heyecanlandığımı hatırlıyorum. The Boeing Company’nin web sitesini taradığımı, Boeing’de staj yapan veya yapmak isteyen Amerikan öğrencilerinin farklı online forumlarda yanıtladığı soruları okuduğumu ve Boeing’in ilanla gönderdiği kaynakları incelediğimi hatırlıyorum. CV’mi bunlara göre doldurup başvurumu yapmıştım. Yaklaşık iki – üç hafta sonra Boeing Türkiye ofisi ile telefonda 15 – 20 dakikalık yarı Türkçe, yarı İngilizce bir mülakat için arandım. Bundan yaklaşık iki hafta sonra da Boeing İstanbul ofisinde ABD’den işe alım için gelen çalışanlarla mülakata girdim. İki mülakatta da sorulan sorular teknik değil davranışsal mülakat sorularıydı. Mülakata giren kişiler güler yüzlü ve ilgililerdi, bunun verdiği sakinlikle rahatça sorulara yanıt verebildim – ve kabul aldım.
Nasıl kabul aldın?
Bu soru çok sık geliyor. Akademik olarak aşırı büyük bir başarıya sahip değildim fakat atılgan, kendine güvenen ve sevecen bir mizacım var. Bir de, mülakatta kurduğum muggle quidditch takımından ve bu sporun, kaptanlığın, başkanlığın, takım arkadaşlığının bana neler kattığından bahsettim (gerçekten çok şey kattığına inanıyorum). Bunu hem ilginç, hem komik buldular. Mülakatta güldürebilmenin de etkisiyle kabul aldığımı düşünüyorum. Şunu söylemem gerek ki, Türkiye’deki çoğu mülakatımda aynı cümleler aynı mizahi görevi göremedi. Daha çok “Ee, takımı kurdunuz da ne oldu?” veya “Kaçıncı oldu peki bu takım? Kaç takım var ki, sanki?” ya da “He. Hı. Yani bilinmeyen bir şey” gibi tepkilerin karşısında kaldım. Her seferinde bu kez bahsetmeyeceğim desem de, bana kattıklarını gösterememe endişesiyle kendimi mülakatta quidditch kuralları anlatırken buluyorum.
Vize ve çalışma izni süreci nasıl ilerliyor?
Sonrasında sözleşmeler imzalandı. Çalışma izni ve vize (J1 tipi) süreci başladı. Bunlarla Boeing ve çalıştığı acente ilgileniyor. Bu sırada ben İktisat bölümünde 4. sınıfın 1. dönemindeyim. Bir sonraki dönem için bir dönemlik okulumu dondurdum. Birkaç ay süren süreç sonunda ise gidiş biletim alındı ve ocak ayında 6 aylık olarak planlanan bu yolculuğa başladım.
Konaklama ve ulaşım nasıl oluyor?
Boeing konaklama ve ulaşım hakkında eski stajyerlerden aldığı verilerin olduğu bir kaynağı paylaştı ve stajyerler arasında bir e-posta zinciri oluşturulmasını sağladı. Böylelikle, üst dönem stajyerleriyle tanışma fırsatı bulduk. Bu sayede üst dönemlerden tanıştığım Katar’dan gelen bir stajyerle eve çıktım. Bu dönemde Türkiye’den 3, Singapur’dan 3 ve Güney Afrika’dan 2 olmak üzere toplam 8 kişilik işe alım yapıldı. Bir sonraki dönemde ise BAE, Katar ve Hindistan’dan stajyerler işe alınıyor. Çoğu kişi Seattle’ın biraz dışında olan Renton’daki ofislerden birinde görev yapıyordu. Buna göre araba ve ev paylaşımını aramızda hallettik.
Stajyerken ne iş yaptın?
Stajyerlerin hepsi farklı birimlerde çalışıyordu fakat aynı ülkeden olanlar beraber bir mezuniyet projesi hazırladı. Bizim projemiz ise Boeing’in MRO pazarındaki rekabeti üzerineydi. Ben, Global Boeing Services biriminde Finance Governance takımında çalışmaya başladım. Burada Boeing’in beraber çalıştığı üçüncü tarafların finansal süreçlerini denetliyor ve ölçümlüyorduk. Bu sırada farklı birimlerden insanlarla görüşüyor ve Boeing’in yapısını tanımaya çalışıyordum. Boeing Commercial Airplanes birimindeki Global Brand Marketing takımıyla bir proje yürüttüm. Bunun üzerine bir 6 ay da o takımda stajyerlik yaptım. Boeing 787 Dreamliner markasının pazarlama asistanlığını üstlendim. Dijital ve geleneksel birçok pazarlama projesinde bulundum ve yönettim.
Ocak 2018’de döndüm ve son dönemimi de bitirip mezun oldum.
Genel olarak yurt dışı staj deneyimin nasıldı?
Boeing çalışanları samimi bir şekilde beraber çalıştıkları kişilere değer veriyorlar. Bu değeri gördüğünüzde daha verimli çalışmak istiyorsunuz. 100 seneyi aşmış, hiyerarşik ve geleneksel denilebilcek bir şirket olsa da, herkesin sözü ve katkısı değerli olduğu hissediliyor. Birinci günden toplantılarda sizin fikriniz soruluyor. Herhangi bir zamanda biriyle görüşmek istediğinizde, herkes kısa da olsa size vakit bulmaya çalışıyor ve buluyor. Stajyerlere özel bir program yapıları aslında yok, çoğunlukla kendi kendinize yolunuzu bulmanız gerekiyor fakat insanların kapısı her zaman açık. Bunun dışında maaşlar oldukça iyi, orada yaşayıp aynı zamanda tasarruf yapmak zor değil. Seattle çok ama çok güzel. Stajyerler dışında da insanlarla sosyalleşmek kolay (ben oradaki quidditch severlerle hala iletişimdeyim). Genel olarak deneyimim çok güzeldi ve orayı oldukça özlüyorum.
Ne zaman başvuruluyor?
Genelde yaz döneminde başvuru süreci ve ocak ayında staj dönemi başlıyor. Fakat zaman zaman dönemler değişebiliyor. Bunun için Boeing’in LinkedIn sayfasını takip etmelisiniz.
Sonrasında işe alım süreci oluyor mu?
Boeing’in zaman zaman Türkiye ofisinde açık pozisyonlar oldukça işe alım yaptığını ve Boeing stajyerlerini göz önünde bulundurduğunu biliyorum fakat stajyerlere geleceğin çalışanı olarak bakmaktan çok verimli bir staj deneyimi sağlamaya çalıştıklarını söylüyorlar. İmkansız değil ama buna dair özel bir eğilim yok.
Ece abla merhaba.Ben üniversite sınavına hazırlanan biriyim. Küçüklükten beri havacılığa ve uzaya karşı hep bir ilgim olmuştur, büyüdükçe gelecekte ilgi alanım olan havacılık alanında çalışmak istemişimdir ve Boeingde çalışmak en büyük hayallerimden birisi , zamanla acaba Boeingde çalışan veya staj görme başarısı elde eden ülkemden birileri varmı diye araştırırken karşıma siz çıktınız sizin gibileri görünce çok mutlu oldum ve bu durum beni daha da motive etti. Size sorum Boeingde staj yapabilmek için illa ODTÜ, İTÜ, BOĞAZİÇİ, BİLKENT gibi üniversitelerden mi mezun olmak gerek yoksa orta düzey bir üniversitede okusak da şansımız varmı ?
Merhaba Sercan,
İyi bir üniversitenin sana katacakları iyi bir eğitimin yanında prestiji sayesinde fırsatlara erişimini kolaylaştırmak. Havacılığa olan tutkun senin avantajına fakat tek başına yeterli olmayabilir. Kendi azmin çok önemli olsa da birçok şirket işe alımda kendini garantiye alabileceği referans noktalarına bakıyor, şartlar gibi düşünebilirsin; iyi bir üniversite, iyi bir not ortalaması veya dil sertifikaları gibi. İngilizcenin çok iyi derecede olması önemli – özellikle uluslararası bir şirkete girmek istiyorsan kendini İngilizce rahatça ifade edebiliyor olman gerekiyor. Bu şartları sağladığında zaten mülakata alınman çok mümkün – burada tutkun ve azmin seni diğerlerinden öne çıkarabilir. Bahsettiğin üniversiteler bu şartları sağlayan, senin işini kolaylaştıracak üniversiteler. Boeing stajyerlerinin mezun olduğu üniversiteler. Boeing Türkiye’de bizi staja alanların da mezun olduğu üniversiteler. Bu nedenle bu üniversitelere yerleşmeye çalışmanı öneririm. İstisnalar tabii ki olabilir. Fakat çok daha engebeli ve yorucu bir yoldan geçmek zorunda kalabilirsin.
Sevgiler,
Ece
Öncelikle cevap için çok sağolun. Bunu sormamdaki amaç o bahsettiğim üniversiteleri kazanmanın kolay olmadığından dolayıdır sınavda en kötü 5-10 k arası bir sıralama yapmam gerekli, Evet çalışıyorum hedeflerim için ama kolay değil netlerimde belli bir yerden sonra bırakın artmasını azalmaya başladı bende hedeflerime başka orta seviye 50-100k arasındaki üniversitelerdende ulaşabilirmiyim diye düşünüyordum. Bakacaz artık sağlıcakla kalın .