Sabancı Üniversitesi Türkiye’de sadece vakıf üniversiteleri arasında değil, tüm üniversiteler arasında saygın bir yerde. Üniversiteler sıralamalarında Türkiye’deki en iyi üniversitelerden biri olarak görünüyor. Sabancı üniversitesinin eğitim sistemi diğer üniversitelerinkinden biraz farklı.
Bu yazıda sizlere benim de öğrencisi olduğum Sabancı Üniversitesi’nin alışılagelmişin dışında sayılabilecek eğitim sistemini anlatmaya ve insanların aklında oluşabilecek sorulara elimden geldiğince cevap vermeye çalışacağım.
Üniversitede öğrencinin bölümünün belli olmadığı bir eğitim sistemi var
“Dünya üniversitesi” olma misyonuyla 20 yıl gibi kısa bir süre önce kurulmuş olan Sabancı Üniversitesinde bölüm kavramı diğer üniversitelerden biraz farklı. Bu üniversiteye yerleştiğinizde belirli bir lisans programına değil, okulun bünyesinde bulunan 3 fakülteden birine yerleşmiş oluyorsunuz. Mühendislik ve Doğa Bilimleri, Sanat ve Sosyal Bilimler veya Yönetim Bilimleri fakültelerinden herhangi birine yerleştikten sonra ise 1 sene boyunca bölümsüzsünüz!
“Nasıl oluyor bu bölümsüzlük?”, “Bölüm olmadan neye göre ders alıyoruz?”, “Öyle iş mi olur ya?” gibi sorular her Sabancılının düzenli olarak karşılaştığı ve aslında çok basit cevapları olan sorular. Bu sorulara sırayla cevaplayacağım.
Nasıl oluyor bu bölümsüzlük?
Okuldaki ilk senenizde belirli bir lisans programına mensup olmadan YÖK tarafından zorunlu kılınan dersleri ve diğer tüm öğrencilerle birlikte “üniversite derslerini” alıyoruz. Bu dersler üniversitenin her öğrencinin hakim olmasını zorunlu gördüğü konuları kapsıyor.
Bir senenin ardından da herhangi başka bir sınava girmeden okulun 13 lisans programı arasında bir tercih yapıyoruz. 13 lisans programı diye özellikle belirtme sebebim, girdiğiniz fakülteye ait bir bölüm seçme zorunluluğunuzun bulunmaması. Örneğin Sanat ve Sosyal Bilimler fakültesinden giren birisi pekâlâ bilgisayar mühendisliği de okuyabilir.
Fakülteler arası geçiş için aranan tek şart, seçilecek bölüme Türkiye’de herhangi bir üniversitede girebilecek bir yerleştirme puanına sahip olmak gibi komik ve herkesin karşılayabileceği bir şart.
Bölüm olmadan neye göre ders alıyoruz?
Dediğim gibi ilk sene her üniversitede verilen YÖK zorunlu derslerine ek olarak okulun gerekli gördüğü üniversite derslerini görüyoruz. Üniversite derslerine gelince, bu derslerin içerikleri Sabancı’nın sunduğu program seçme özgürlüğünün amacına ulaşmasında en önemli rolü oynuyor. Eşit ağırlık/sayısal ayrımı olmadan her öğrencinin aldığı bu dersler ile hem farklı altyapılarla gelen öğrencilerin eşit düzeye gelmesi ve bu dersler ışığında bölüm tercihinin daha bilinçli yapılması hem de öğrencilerin gerek akademik gerek sosyal hayatlarında daha yetkin bireyler olması amaçlanıyor.
Sabancı Üniversitesi, öğrencilerine ilk senelerinde bölüm seçimi yapmadan önce kodlama öğrendiği IF ya da modüller üzerinden fizik-kimya-biyoloji gördüğü NS gibi üniversite derslerini vererek ufkunu geliştirme fırsatı sunuyor.
Öyle iş mi olur ya?
Okula ve sisteme uzak bir insanın sorması en muhtemel soruyu cevapladıktan sonra program seçme özgürlüğünün sadece iyi yanlarına odaklanmayı bırakacağım. Evet efendim, olur. Özellikle hayattan ve kendisinden beklentilerini henüz keşfetmemiş 18 yaşında genç beyinler ve içinde bulunduğumuz keskin meslek ayrımlarından uzak, branşların sürekli etkileşim halinde olduğu dönem için gerçekten yenilikçi/akılcı bir sistem olduğu da söylenebilir.
Program seçme özgürlüğünün sıkıntıları olmayan bir sistem olduğunu iddia etmiyorum tabi ki. Branş ayrımı olmadan verilen üniversite dersleri, herhangi bir altyapısı veya ilgisi olmayan öğrenciler için zorlayıcı olabiliyor.
Bir lisans programına mensup olup daha spesifik dersler alıyor olmak yerine multidisipliner bir ders programına sahip olmak da ister istemez öğrencilerin kafasında lise 5 okuyormuş izlenimi yaratabiliyor.
Tüm zorluklarına rağmen Türkiye’de ilk kez Sabancı Üniversitesinde yürürlüğe giren bu sistem her geçen gün geliştirilerek çok daha iyi bir hale getirilecek ve gençlerin geleceğiyle ilgili kararlar alırken daha bilinçli olmasını sağlayan umut vadeden bir sistem.
İçinde geçirdiğim bir dönemin ardından Sabancı’ya adapte olmamı kolaylaştıran ve öğrenciye değer veren bir okulda olduğumu hissettiren program seçme özgürlüğü hakkında söyleyebileceklerim şimdilik bu kadar, umarım birkaç soru işaretini giderebilmişimdir.
Mutluluk ve başarı dolu günler.
