Başarmak hakkında iki farklı bakış

Kimisi der ki “İmkânsız, yapamazsın, boşa uğraşma.” Kimisi de “Bir dene bakalım, denemeden bilemezsin. Başardıysan yararı kendinedir, başaramadıysan da.”

Her zaman bir hayalimiz veya aklımızdan geçen “Bunu yapabilirim!” düşüncesi vardır. Bu düşünceyi başkalarıyla paylaştığında yukardaki gibi ya umutsuzluk veren ya da teşvik edici cevaplar alırsın. Nedir peki insanlar için başarıyı imkanlı ya da imkânsız kılan?

Olmaz diyen köstek olur

Tecrübeler, yaşam koşulları, inanç, kapasite hepsi etkendir. Mesela kapasiteyi çalışma ve odaklanmayla artan geniş bakış açısı, zihnin etkin kullanımı olarak tanımlarım. Bazılarının kapasitesi “bir kere denedim olmadı, ben bunu beceremiyorum.” diye öğrenilmiş çaresizlik altında sınırlar kendini. Kendi penceresinden bakarak sana da anı durumu “Boş ver yapamazsın, çok zor.” diye vurgular. Seni tanımadan, içindeki coşkuyu, azmini bilmeden hevesini kırar. Sana yetersizmişsin gibi hissettirir. Ve sen o hisle bir süre yaşarsın. Etrafına bakarsın seninle aynı maratonda olan rakip gördüğün bir sürü kişi vardır. Hayal kırıklıkları kaplamıştır içini. Bir daha hayal kırıklığına uğrayıp üzülmemek için çok da çaba göstermezsin.

Dene diyen destek olur

Oysa bir başkasının kapasitesi “bir kere denedim olmadı, başarana kadar denemeyelim” diye azim penceresinden bakıyorsa seni de teşvik eder pes etmemeye, çalışmaya ve elinden geleni yapmaya ve sen onun sana hissettirdiği bu değerli duygularla motive olursun. Etrafındaki kişileri rakip olmaktan çıkarır kendine odaklanırsın. “Daha iyi nasıl olabilirim, hatalarımı nasıl telafi ederim” gibi sorularla sorun çözme mekanizmanı çalıştırır; hedefine, kendi geleceğine odaklanırsın. Hayal kırıklığı duymazsın artık çünkü yapmakta. Başarmakta ısrarcısındır. Kendine olan inancın kolay kolay sarsılmaz. Bir kere başardığında aldığın o hazzın mutluluğunu başka bir şeyde bulmazsın.

Herkes için başarı farklıdır

Başarı kimine göre YKS’de ilk 150 bine girmektedir, kimine göre ilk 5 bine. Önemli olan, şu an başladığın yerden ilerdeysen ve hedefine yakınsan başarılısın sevgili kardeşim.

Sen de bir gün uykusuzluk, yorgunluk, ara sıra ümitsizlik gibi tüm zorluklara rağmen nasıl başardığını, kapasiteni nasıl kullandığını kendi pencerenden başkalarına anlat. Anlat ki bir başkasının hayatında yıkıcı değil yapıcı ol.

Universkop’ta yazdığım bir diğer yazım için buraya tıklayınız.

1- Düzensiz Çalışmak

Verilen ödevler, çözmen gereken testler, tekrar etmen gereken konular her hafta yenileniyor. Bu yoğun tempoda belirli bir plan dahilinde çalışmazsan ipin ucunu kaçırırsın. Gördüğün konuları zamanında tekrar edip sorularını çözmesen deneme sınavında netlerin de artmaz. Düzensiz çalışmak sürekli bir yetiştirme telaşı yaratır ve seni kaygıya sürükler. “Yapamıyorum” deyip bırakma noktasına gelmeden önce haftalık verilen ödevlerini bir planla. Gün gün nelere çalışacağının programını yap.

2- Ertelemek

“Daha çok zamanım var”, “Biraz sonra başlayacağım”.. deyip deyip çalışmayı belirsiz bir zamana bırakmak aslında başlamamak için bir bahane. Bunu sen de çok iyi biliyorsun. Ders çalışmak bazen çok keyifli olmuyor üstelik yapamadığın konularına çalışırken işkence çekiyormuşsun gibi de gelebilir. Yapmak istemediğimiz şeyler bize acı veriyor. Bu acıdan uzaklaşmak için de bize keyif veren şeylere yöneliyoruz; video, dizi izlemek gibi. Bunlar seni çok mutlu ediyor olabilir tabi geçici olarak. Yapılan araştırmalara göre sevmediğin bir şeyi yapmaya başladığında o acı veren, isteksizlik duyguların geçiyor. Bizzat denedim neye, ne kadar süre çalışacağına karar verip masana oturunca çalışmaya başlıyorsun.

3- Soruların cevaplarını kontrol etmemek

Testleri çözmek, cevaplarını kontrol etmedikçe tek başına bir anlam ifade etmiyor. Çünkü neyi yanlış yaptığını bilmeden konuyu öğrenmiş olmuyorsun. Deneme sınavında da “Bütün sorularını çözmüştüm” dediğin konudan yanlış yapınca da şaşırıyorsun. Netlerinde artış ve kendinde ilerleme görmek istiyorsan neyi öğrenemediğini bilmen gerekiyor.

4- Yapamadığın soruları sormamak

Cevap yanlış çıkıp doğru şıkkı gördüğünde “a ben zaten bunu işaretleyecektim” deyip doğru tiki atanlardansan sana kötü bir haberim var. zaten bildiğinden emin olsaydın yanlış yapmazdın. O yüzden hocalarını aralarda yakala, etüt almaya zorla ya da arkadaşlarına sor. Gerçek sınavda şıkkı değiştirme şansın olmayacak.

5- Olumsuz konuşanlara takılıp sınava hazırlık sürecinde moralini bozmak

Bazı arkadaşların sürekli rekabet halinde olup kendisinin ne kadar iyi yaptığını söyleyip durur. Sen o kadar iyi yapamadığında ise bozulan moralin olur. Kendini yetersizmiş gibi hissettirenlerden, özgüvenini zedeleyenlerden, sürekli kıyaslama yapanlardan uzak dur. Onlar sana söylediklerini ertesi gün unutacak o yüzden bırak gitsin, konuşsunlar takılma. Bu aynı zamanda psikolojik savaş verdiğin bir süreç. Önce kendini iyi, yeterli hisset ve çalıştığından, öğrendiğinden emin ol.