{"id":1199,"date":"2019-11-13T14:00:56","date_gmt":"2019-11-13T11:00:56","guid":{"rendered":"https:\/\/universkop.com\/?p=1199"},"modified":"2020-02-07T12:00:51","modified_gmt":"2020-02-07T09:00:51","slug":"sinav-stresiyle-nasil-basa-cikariz","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/universkop.com\/sinav-stresiyle-nasil-basa-cikariz\/","title":{"rendered":"S\u0131nav stresiyle nas\u0131l ba\u015fa \u00e7\u0131kar\u0131z?"},"content":{"rendered":"\n\n\n<p>S\u0131nav stresi nedir, s\u0131nav stresi ile nas\u0131l ba\u015fa \u00e7\u0131k\u0131l\u0131r? S\u0131nav stresi ile ba\u015fa \u00e7\u0131kmak i\u00e7in neler yap\u0131labilir? Bu sorulara bir cevap haz\u0131rlad\u0131k. Evet, hayat\u0131n\u0131z\u0131n en stresli d\u00f6nemlerinden birini ya\u015f\u0131yorsunuz. Okulda, evde, arkada\u015f \u00e7evrenizde can\u0131n\u0131z\u0131 s\u0131kan, sizi geren \u00e7ok farkl\u0131 durumlarla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kal\u0131yorsunuz. YKS \u00f6\u011frencileri olarak bu d\u00f6nem belki de en fazla ihtiya\u00e7 duydu\u011funuz \u015fey ise <strong>s\u0131nav stresiyle ba\u015fa \u00e7\u0131kabilmeyi \u00f6\u011frenmek<\/strong>. \u0130\u015fte bu noktada <a href=\"https:\/\/universkop.com\/nedir-bu-farkindalik-dedikleri\/\" target=\"_blank\" rel=\"noopener noreferrer\"><strong>fark\u0131ndal\u0131k<\/strong><\/a>, \u00e7ok i\u015finize yarayacak bir ara\u00e7. <a href=\"https:\/\/universkop.com\/nedir-bu-farkindalik-dedikleri\/\" target=\"_blank\" rel=\"noopener noreferrer\">Bir \u00f6nceki yaz\u0131m\u0131zda<\/a> ana hatlar\u0131yla a\u00e7\u0131klam\u0131\u015ft\u0131k. Yine de k\u0131saca hat\u0131rlatal\u0131m. Stresin panzehri olan fark\u0131ndal\u0131\u011f\u0131, daha sakin ve dayan\u0131kl\u0131 olmak i\u00e7in yapt\u0131\u011f\u0131m\u0131z zihinsel bir antrenman olarak d\u00fc\u015f\u00fcnebiliriz. Fark\u0131ndal\u0131k \u00e7al\u0131\u015fmalar\u0131, d\u00fczenli olarak uyguland\u0131\u011f\u0131nda, sakin kalabilmemize, konsantrasyonumuzu art\u0131rmaya ve stresli durumlar\u0131 y\u00f6netebilmemize yard\u0131mc\u0131 olur. Bu yaz\u0131da ya\u015fad\u0131klar\u0131n\u0131z\u0131 anlamak i\u00e7in a\u00e7\u0131klamalar\u0131n yan\u0131 s\u0131ra stresle ba\u015fa \u00e7\u0131kmak i\u00e7in uygulayabilece\u011finiz bir uygulama bulacaks\u0131n\u0131z.<\/p>\n<h2>S\u0131nav stresi nedir?<\/h2>\n<ul>\n<li>\u00c7al\u0131\u015f\u0131rken bir t\u00fcrl\u00fc konsantre olam\u0131yorum, dikkatim hep bir yerlere gidiyor.<\/li>\n<li>S\u0131navlardan \u00f6nce \u00e7ok panik oluyorum.<\/li>\n<li>Sorular\u0131 elime ald\u0131\u011f\u0131mda t\u00fcm bildiklerim bir anda u\u00e7up gidiyor.<\/li>\n<li>S\u0131navda ba\u015far\u0131l\u0131 olabilece\u011fimden emin de\u011filim.<\/li>\n<\/ul>\n<p>Bu d\u00fc\u015f\u00fcnceler ve durumlar sizin ba\u015far\u0131s\u0131z olaca\u011f\u0131n\u0131z, yeterince \u00e7al\u0131\u015fmad\u0131\u011f\u0131n\u0131z, zeki olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131z anlam\u0131na gelmiyor. Sadece s\u0131nav stresi ya\u015fad\u0131\u011f\u0131n\u0131z\u0131 g\u00f6sterir.<\/p>\n<h2>Stres nedir?<\/h2>\n<p>Stres, tehlike olarak alg\u0131lad\u0131\u011f\u0131m\u0131z durumlara kar\u015f\u0131 bedenimizin verdi\u011fi tepkidir. Atalar\u0131m\u0131zdan bize milyonlarca y\u0131l boyunca evrimsel olarak aktar\u0131lan ve hayatta kalmam\u0131z\u0131 sa\u011flayan bu tepki mekanizmas\u0131, kabaca \u201csava\u015f, ka\u00e7, don\u201d olarak bilinir. Yani bedenimiz, ya\u015famsal bir tehdit olarak alg\u0131lad\u0131\u011f\u0131 durumlarda ya sald\u0131r\u0131r ya var g\u00fcc\u00fcyle ka\u00e7ar ya da \u00f6l\u00fc taklidi yapar. Bu tepki mekanizmas\u0131na biraz daha yak\u0131ndan bakmak, stresle ba\u015fa \u00e7\u0131kmam\u0131z\u0131 kolayla\u015ft\u0131rabilir.<\/p>\n<h2>Stres v\u00fccudumuza ne yapar?<\/h2>\n<p>Mesela bir ormanda tek ba\u015f\u0131n\u0131za y\u00fcr\u00fcyorsunuz ve kar\u015f\u0131n\u0131za aniden bir kaplan \u00e7\u0131kt\u0131. Kaplan\u0131 g\u00f6rd\u00fc\u011f\u00fcn\u00fcz anda beyniniz, bedeninizin farkl\u0131 noktalar\u0131na \u00e7e\u015fitli sinyaller g\u00f6nderir. Kalbiniz \u00e7ok h\u0131zl\u0131 bir \u015fekilde kan pompalamaya ba\u015flar. Nefesiniz, bedeninize daha fazla oksijen g\u00f6nderebilmek i\u00e7in h\u0131zlan\u0131r ve s\u0131\u011fla\u015f\u0131r. Sava\u015fmak veya ka\u00e7mak i\u00e7in fiziksel g\u00fcce ihtiya\u00e7 duyaca\u011f\u0131n\u0131zdan kaslar\u0131n\u0131z kas\u0131l\u0131r. Sindirim ve ba\u011f\u0131\u015f\u0131kl\u0131k sisteminiz durur.<\/p>\n<h2>Stres beynimize ne yapar?<\/h2>\n<p>Peki bedenimize bunlar olurken beynimizde neler ya\u015fan\u0131r?<\/p>\n<p>Amigdala dedi\u011fimiz ilkel beynimiz aktifle\u015fir. Buras\u0131, beynimizin alarm sistemidir ve as\u0131l i\u015fi bizi tehlikelere kar\u015f\u0131 uyarmakt\u0131r. Amigdala aktifle\u015fti\u011finde, \u00e7evremizdeki herkes ve her \u015fey bize sald\u0131racakm\u0131\u015f gibi alg\u0131lar\u0131z. Bu moda ge\u00e7ti\u011fimizde, prefrontal korteks denilen, beynimizin evrimsel olarak da en son geli\u015fen k\u0131sm\u0131 ise etkisizle\u015fir. Buras\u0131, durumlar\u0131 net bi\u00e7imde g\u00f6rebilmemizi, planlar yapabilmemizi, d\u00fcrt\u00fclerimizi kontrol etmemizi, mant\u0131kl\u0131 olarak d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcp karar vermemizi, ak\u0131ll\u0131ca ad\u0131mlar atmam\u0131z\u0131 sa\u011flayan b\u00f6l\u00fcmd\u00fcr.<\/p>\n<h2>Stres neden gerekli ve neden var?<\/h2>\n<p>Ger\u00e7ekten bir kaplan sald\u0131r\u0131s\u0131na maruz kald\u0131\u011f\u0131m\u0131zda, zaten oturup d\u00fc\u015f\u00fcnecek ve farkl\u0131 \u00e7\u00f6z\u00fcm yollar\u0131 \u00fcretecek vaktimiz olmaz! Ya ka\u00e7acaks\u0131n ya sald\u0131racaks\u0131n, ya da \u00f6l\u00fc taklidi yapacaks\u0131n. \u0130\u015fin ilgin\u00e7 yan\u0131, g\u00fcndelik hayatta da pek \u00e7ok durumu bir tehdit olarak alg\u0131layabiliyoruz. Beynimiz ise bunu ger\u00e7ek bir tehlike mi de\u011fil mi ay\u0131rmadan bedenimize ayn\u0131 sinyalleri g\u00f6nderiyor. Ortada ya\u015famsal bir tehdit yokken bedenimizin verdi\u011fi bu t\u00fcr tepkiler, tahmin edebilece\u011finiz gibi kronik birtak\u0131m rahats\u0131zl\u0131klara yol a\u00e7abiliyor. Bunlar aras\u0131nda yayg\u0131n olanlar ba\u015f ve s\u0131rt a\u011fr\u0131lar\u0131, mide ve barsak sorunlar\u0131, \u00f6fke ve kayg\u0131 bozukluklar\u0131 gibi sorunlard\u0131r.<\/p>\n<h2>Stresle ba\u015fa \u00e7\u0131kmak i\u00e7in ne yap\u0131labilir?<\/h2>\n<p>Elbette sizi en fazla strese sokan durumlar\u0131n ba\u015f\u0131nda YKS geliyor. \u0130yi haber ise \u015fu; bu stresle ya\u015famak zorunda de\u011filsiniz.<\/p>\n<p>\u00d6fke, kayg\u0131, panik gibi yo\u011fun duygular ya\u015famaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131n\u0131zda, bilin ki stres gelmi\u015f kap\u0131n\u0131z\u0131 \u00e7alm\u0131\u015ft\u0131r! Bunu fark etti\u011finizde yap\u0131labilecek en basit uygulama, dikkatinizi bilin\u00e7li bir \u015fekilde stres yaratan unsurdan uzakla\u015ft\u0131r\u0131p, nefesinize y\u00f6neltmektir. Bunu bir ilkyard\u0131m m\u00fcdahalesi olarak da d\u00fc\u015f\u00fcnebilirsiniz. Hani derler ya, b\u00f6yle durumlarda dur ve i\u00e7inden ona kadar say diye. Ayn\u0131 mant\u0131k. Kendinizi fazla zorlamadan, nefes al\u0131\u015flar\u0131n\u0131z\u0131 biraz yava\u015flat\u0131p veri\u015flerinizi de biraz uzatabilirsiniz. 3 birimde al\u0131p 5 birimde vermek veya 5 birimde al\u0131p 7 birimde vermek gibi. Birka\u00e7 nefes d\u00f6ng\u00fcs\u00fcnden sonra sakinle\u015fti\u011finizi g\u00f6receksiniz. Bu, basit bir fark\u0131ndal\u0131k egzersizi. Bu t\u00fcr egzersizleri yapt\u0131k\u00e7a prefrontal korteksimiz etkinle\u015fir; amigdalam\u0131z ise k\u00fc\u00e7\u00fcl\u00fcr. Yani ger\u00e7ek ya\u015famsal tehdit olan ile olmayan\u0131 ay\u0131rt edebilmeye ba\u015flar\u0131z.<\/p>\n<h3>En stresli anda i\u015fe yarayabilecek bir y\u00f6ntem:<\/h3>\n<p>Dzung X. Vo\u2019nun <a href=\"https:\/\/www.goodreads.com\/book\/show\/21413753-the-mindful-teen\" target=\"_blank\" rel=\"noopener noreferrer nofollow\">The Mindful Teen<\/a> ald\u0131 kitab\u0131ndan ald\u0131\u011f\u0131m \u015fu egzersizi, bir s\u0131nav, test veya \u00f6deve ba\u015flamadan \u00f6nce kolayl\u0131kla uygulayabilirsiniz.<\/p>\n<ol>\n<li>Dur: Kalemi masaya b\u0131rak, kitab\u0131n\u0131\/s\u0131nav kitap\u00e7\u0131\u011f\u0131n\u0131 kapat. E\u011fer rahat hissediyorsan g\u00f6zlerini kapatabilirsin.<\/li>\n<li>G\u00f6zlemle: Bedenindeki hislere odaklan. \u015eu anda bedeninde neler hissediyorsun? Bedeninin herhangi bir yerinde gerilim var m\u0131? Akl\u0131ndan neler ge\u00e7iyor? Ne hissediyor ve d\u00fc\u015f\u00fcn\u00fcyorsun?<\/li>\n<li>Kabul: Her ne ya\u015f\u0131yor ve hissediyorsan hepsi OK, hi\u00e7 sorun yok. Bunlardan ka\u00e7madan, de\u011fi\u015ftirmeye veya yok etmeye \u00e7al\u0131\u015fmadan, var olduklar\u0131n\u0131 kabul edebilir misin? Kabul etmek, ho\u015flanmak, keyif almak anlam\u0131na gelmez. Ho\u015funa gitmese de i\u00e7inde ya\u015fad\u0131\u011f\u0131n durumun ger\u00e7ekli\u011fini oldu\u011fu haliyle alg\u0131lamana yard\u0131mc\u0131 olur.<\/li>\n<li>Nefes al: \u015eimdi 1-2 dakika dikkatini nazik\u00e7e nefesine y\u00f6nelt. B\u0131rak nefesin kendi halinde aks\u0131n. Her nefes al\u0131\u015fta bedenin biraz daha gev\u015fesin. Yine duygu ve d\u00fc\u015f\u00fcnceler i\u00e7inde kayboldu\u011funu fark etti\u011finde, dikkatini tekrar nefesine y\u00f6nelt.<\/li>\n<li>Geni\u015fle: Dikkatini geni\u015flet. \u015eu anda alg\u0131 alan\u0131na neler giriyor? Beden duyumlar\u0131n\u0131, duygu ve d\u00fc\u015f\u00fcncelerini tekrar kontrol et. \u015eimdi nas\u0131l hissediyorsun? Hala \u00e7ok gerginsen, dikkatini tekrar nefesine y\u00f6nelt ve istedi\u011fin kadar burada kal.<\/li>\n<li>Yan\u0131t ver: Haz\u0131r oldu\u011funda, i\u00e7inde bulundu\u011fun duruma uygun olan davran\u0131\u015f\u0131 se\u00e7. \u015eimdi fark\u0131ndal\u0131\u011f\u0131n\u0131 tekrar \u015fu ana; yani s\u0131n\u0131fa, \u00f6devine, s\u0131nav ka\u011f\u0131d\u0131na, kitab\u0131na getir. Sakin ve merkezinde kalarak; yapaca\u011f\u0131n i\u015fi, bir fark\u0131ndal\u0131k uygulamas\u0131na d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fcrebilirsin. \u201c\u00d6dev meditasyonu\u201d, \u201cs\u0131nav meditasyonu\u201d gibi.<\/li>\n<\/ol>\n<p>Bu uygulamay\u0131 yapt\u0131ktan sonra etkilerini bizimle payla\u015f\u0131rsan\u0131z seviniriz.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"<p>S\u0131nav stresi nedir, s\u0131nav stresi ile nas\u0131l ba\u015fa \u00e7\u0131k\u0131l\u0131r? S\u0131nav stresi ile ba\u015fa \u00e7\u0131kmak i\u00e7in neler yap\u0131labilir? Bu sorulara bir cevap haz\u0131rlad\u0131k. Evet, hayat\u0131n\u0131z\u0131n en stresli d\u00f6nemlerinden birini ya\u015f\u0131yorsunuz. Okulda, evde, arkada\u015f \u00e7evrenizde can\u0131n\u0131z\u0131 s\u0131kan, sizi geren \u00e7ok farkl\u0131 durumlarla kar\u015f\u0131 kar\u015f\u0131ya kal\u0131yorsunuz. YKS \u00f6\u011frencileri olarak bu d\u00f6nem belki de en fazla ihtiya\u00e7 duydu\u011funuz \u015fey [&hellip;]<\/p>\n","protected":false},"author":198,"featured_media":3554,"comment_status":"open","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1,22,48,40],"tags":[44,107,131,106,109],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1199"}],"collection":[{"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/198"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=1199"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/1199\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/3554"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=1199"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=1199"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/universkop.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=1199"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}