Astronomi ve uzay bilimleri gök cisimlerini, olaylarını ve onların etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. Gece gökyüzüne bakıp yıldızları seyretmek çoğumuz için heyecan vericidir. Hatta bazılarımız bunu ömürlük bir iş olarak yapmak ister. Bu yazımızda astronomiyi hayatının büyük bir parçası haline getirmeyi düşünenler için astronomi ve uzay bilimleri hakkında merak edilen soruları yanıtlıyoruz. Yazımızın alt başlıkları:
- Astronomi ve Uzay Bilimleri nedir?
- Astronomi ve Uzay Bilimleri ne yapar?
- Astronomi ve Uzay Bilimleri mezunu ne iş yapar?
- Astronomi ve Uzay Bilimleri kaç yıl okunur?
- Gökbilimciler ne kadar maaş alır?
- Astronomide kendimizi geliştirmek için neler yapabiliriz?
Keyifli okumalar!
Astronomi ve Uzay Bilimleri nedir?
Astronomi ve uzay bilimleri gök cisimlerini, olaylarını ve onların etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır. İnsanlık tarihinin eski dönemlerinde astronomi, yol bulma ve tarım gibi önemli gündelik işler için kullanılırdı. Günümüzde ise astronomi bilimi nereden geldiğimizi ve evrendeki yerimizi anlama çabamızın önemli bir aracıdır.
Astronomi ve Uzay Bilimleri ne yapar?
Astronomi ve Uzay Bilimleri gökyüzünde gördüğümüz cisimleri, bu cisimlerin etkileşimlerini ve gök olaylarını fizik, matematik ve kimya gibi bilimleri kullanarak inceler. Galaksiler, karadelikler, kuasarlar*, yıldızlar, gezegenler, uydular incelenen gök cisimlerine örnek olarak verilebilir. Teleskoplarla yakın ve derin uzay cisimlerine bakarak elde edilen veriler çeşitli yöntemlerle incelenerek yapılan araştırmalarda kullanılır. Bunların yanı sıra astronomi başka bilim dallarıyla birleşerek ortak çalışmalar yürütebilir. Örneğin astronomi ve fiziğin ortak çalışma alanları astrofizik bilim dalı olarak adlandırılır. Bir başka örnek olarak, toplumda uzaylıları arayan bilim dalı olarak geçen astrobiyoloji; astronomi ve biyolojinin birlikte çalışması sonucu ortaya çıkmıştır.
*Kuasar, evrenin uzak köşelerinde çok yüksek enerjilerinden dolayı parlayan galaksilere verilen isimdir.
Astronomi ve Uzay Bilimleri mezunu ne iş yapar?
Astronomi ve uzay bilimleri bölümünden mezun olan bir kişi gök bilimci veya astronom olarak adlandırılır. Ülkemizde gök bilimciler gözlemevlerinde, TÜBİTAK-UZAY, TÜBİTAK-MAM, HAVELSAN, ASELSAN, ROKETSAN gibi kurumlarda uydu tasarım ve üretimi veya çeşitli araştırmalar yapmak üzere çalışabilirler. Ayrıca yüksek lisans ve doktoralarını tamamlayarak ilgilendikleri konudaki akademik çalışmalarına devam edebilirler. Bunlara ek olarak ülkemizde de astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili önemli adımlar atılmıştır. Doğu Anadolu Gözlemevi (DAG) ve 2018 yılında kurulan Türkiye Uzay Ajansı, Türkiye’deki astronomlar için araştırmalarını yapabilmek üzere büyük heyecan uyandırmaktadır.
Yurtdışında ise, gök bilimciler, üniversitelerde araştırmacı olarak veya “National Aeronautics and Space Administration”* (NASA), “European Space Agency”** (ESA) gibi kurumlarda çalışabilir. Aynı zamanda yurtdışında bulunan sayısız gözlemevlerinde çalışma fırsatı yakalanabilir. Avrupa ve Amerika’da bulunan bazı gözlemevleri linkleri:
*National Aeronautics and Space Administration: ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi
**European Space Agency: Avrupa Uzay Ajansı
Astronomi ve Uzay Bilimleri kaç yıl okunur?
Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümüne matematik-fen puanıyla girilir. Ülkemizde Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümü; İstanbul Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Ege Üniversitesi ve Erciyes Üniversitesi’nde bulunmaktadır. Lisans süresi 4 yıldır ve öğrenciler astronomi derslerinin yanı sıra fizik ve matematik dersleri de alır. Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümü için üniversitelerin yerleştirme puanlarına ve daha ayrıntılı bilgilere aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
Gökbilimciler ne kadar maaş alır?
Ülkemizde üniversitede araştırma görevlisi olmuş, yüksek lisans ve doktora yaparak akademik çalışmalarını yürüten bir gök bilimci, Habertürk’ün verilerine göre 7500 tl civarı bir maaş almaktadır. Bu ücret akademide devam ettikçe artar. Yurt dışında ise astronomların aldığı maaş ülkeye ve çalışma süresine göre değişmekte olup salary.com ve salaryexpert.com verilerine göre ortalama olarak 8000 dolar civarındadır.
Mühendislik Bölümleri ve Taban Puanları
Astronomide kendimizi geliştirmek için neler yapabiliriz?
Gökyüzü, meraklıları için uçsuz bucaksız bir deniz gibidir. Astronomi ile ilgili araştırılacak, öğrenilecek ve merak edilecek çokça konu vardır. Bu konular, kitaplar, filmler, belgeseller ve başka sanat dallarında işlenmektedir. Astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili daha fazla bilgi edinmek ve yeni şeyler öğrenmek için önerilebilecek bazı kitaplar:
- Kozmoz – Carl Sagan
- Evren Avucunda – Christophe Galfard
- Zamanın Kısa Tarihi – Stephen Hawking
- Kara Delikler – Stephen Hawking
- Gökyüzünü Tanıyalım – Mehmet Emin Özel
Bu yazımızda astronomi ve uzay bilimleri ile ilgili sıkça sorulan soruları yanıtladık. Umarız evreni keşfetme yolculuğunuza bir katkımız olmuştur. Gökyüzünüz açık olsun!
