Akademisyen Nasıl Olunur? Akademisyenler Ne İş Yapar?

1
3817
Akademisyen ne iş yapar?

Akademisyen olmak isteyenler ne yapmalıdır? Akademisyenlik için gerekli yeterlilikler nelerdir? Bu yazımızda bu ve bunlar gibi soruları cevaplayacağız. Araştırma görevlisi, öğretim görevlisi olmak isteyenlerin bilmesi gerekenleri anlatacağız.

Türkiye’de yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayan öğrenci sayısı her yıl giderek artıyor. Bu seviyedeki eğitim aşamalarına lisansüstü eğitim denilir. Lisans sonrası eğitime devam etmek akademisyen olmak için veya iş yaşamında avantaj sağlamak için tercih edilebilir.

Bu yazıda nasıl akademisyen olunacağına yoğunlaşacağız. Bu yüzden lisansüstü eğitimi sadece bu açıdan ele alacağız.

Lisansüstü eğitim, akademisyen olmak için ilk koşuldur. Lisans bittikten sonra başlayan yüksek lisans ve doktora eğitimleri akademisyen olma sürecinde büyük önem taşır. Eğitimin yanı sıra akademisyen olmak için çeşitli adımlar izlenmelidir.

Akademisyen olmak isteyenlerin bilmesi gerekenleri, hangi adımları izlemesi gerektiği aşağıda sizin için tek tek anlatıldı.

  1. Akademisyenlik nasıl bir meslek? Akademisyenler ne iş yapar?
  2. Türkiye’deki akademik kadrolar nelerdir?
  3. Akademide nasıl ilerlenir?
  4. Akademisyen olmak için not ortalaması en az kaç olmalı?
  5. Akademisyenlik için gereken sınavlar nelerdir? Geçerlilik süreleri nedir?
  6. Akademisyen olmak için ALES ve YDS’den kaç puan alınması gerekir?
  7. Araştırma görevlisi nedir?
  8. Araştırma görevlisi ön değerlendirme süreci nasıl işler?
  9. Araştırma görevlisi değerlendirme süreci nasıl işler?
  10. Öğretim görevlisi ve öğretim üyesi arasındaki fark nedir?
  11. Öğretim üyeliği unvanları nelerdir?

Akademisyenlik nasıl bir meslek? Akademisyenler ne iş yapar?

Akademisyenlik, en geniş anlamıyla, üniversitede eğitim vermektir. Yani akademisyenler üniversitelerdeki eğitim sürecinin işlemesinden sorumludur.

Aynı zamanda, akademisyenler bilimsel faaliyetlerin üretiminden sorumlu kişilerdir. Bilimsel araştırma yaparak bulgularını paylaşırlar. Bilimsel araştırmaların paylaşılmasının ortak yöntemi de bilimsel makale yazımı ve yayınlanmasıdır.

Türkiye’deki akademik kadrolar nelerdir?

Türkiye’deki akademik kadrolar sırasıyla araştırma görevlisi, öğretim görevlisi ve öğretim üyesi olarak sayılabilir.

Araştırma görevlisi başlangıç seviyedeki akademik kadroyu oluşturur. Temel amacı eğitim ve araştırma sürecinde deneyimli kişilere yardım etmektir.

Öğretim görevlisi, araştırma görevlisinden daha yüksek bir seviye olup derslere eğitmen olarak girmeyi kapsar. Öğretim görevlisi en az yüksek lisans eğitimini, bazı durumlarda da doktora eğitimini tamamlamış olmalıdır.

(Araştırma görevlisi yüksek lisans veya doktora eğitimini tamamlamamış olabilir.)

Öğretim üyesi ise “Doktor”, “Yardımcı Doçent”, “Doçent”, “Profesör” gibi unvanları kapsar. Öğretim üyesi olabilmek için doktora eğitiminin tamamlanması şarttır. Bu kişiler hem akademik derslerin verilmesinden hem de bilimsel çalışmalar yapılmasından sorumludur.

Akademide nasıl ilerlenir?

Akademide çalışmak isteyenler için, araştırma görevliliği bir başlangıç noktasıdır. Ancak, doktora eğitimini tamamlayan bir kişi sonrasında araştırma görevlisi olamaz. Bu sebeple, doktorayı bitirdikten sonra öğretim görevlisi veya öğretim üyesi kadrolarına başvurması gerekir.

Öğretim üyeliği içerisindeki farklı unvanlarsa deneyim ve çalışma bakımından farklılığı gösterir. Daha fazla zaman ve çalışma, bu unvanlarda ilerlemeyi gösterir. Örneğin, profesör olmak için en az 5 yıl doçent unvanıyla ders vermiş olmak ve uluslararası yayın yapmış olmak gerekir. Ancak, bütün bu unvanlar “öğretim üyesi” görevi altına girer.

Akademisyen olmak için not ortalaması en az kaç olmalı?

Akademisyen olmak için öncelikle iyi bir not ortalaması ile lisans mezunu olmak gerekir. Her bölüm gerekli not ortalaması belirli olmasa da iyi bir not ortalaması her zaman avantaj getirir. Bu bakımdan, minimum 2.5 not ortalaması ile lisansı bitirmenin çoğu zaman gerekli olduğu söylenebilir. Ancak, durumdan duruma bu minimum not ortalaması yükselebilir veya düşebilir.

Akademisyenlik için gereken sınavlar nelerdir? Geçerlilik süreleri nedir?

Türkiye’deki akademik kadrolara girebilmek için iki tür sınav gerekir: İlki, okuduğunu anlama ve temel matematik becerilerini ölçen ALES’tir. Diğeri ise yabancı dil seviyesini ölçen YDS ve YDS’ye denk kabul edilen dil sınavlarıdır. ALES ve YDS sonucu, sonuç açıklanma tarihinden itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir.

Akademisyen olmak için ALES ve YDS’den kaç puan alınması gerekir?

Üniversitelerin akademik kadrolarına başvurabilmek için gereken minimum ALES puanı 70’tir. YDS ve eşdeğeri kabul edilen sınavlardansa, Türkçe eğitim veren akademik kadrolar için minimum 55 istenir. İngilizce eğitim veren kurumlardaysa bu puan 80’e, dil alanını kapsayan bölümle için 90’a kadar çıkabilir.

Araştırma görevlisi nedir?

Araştırma görevlisi, akademik kurumlarda yapılan bilimsel araştırma süreçlerinde yardımcı olan kişidir. Aynı zamanda, araştırma görevlisi yetkili kişi ve kurumlarca verilecek işleri de yerine getirmekle yükümlüdür. Araştırma görevlisi unvanına sahip kişinin lisansüstü eğitimine devam ediyor olması gerekir.

Araştırma görevlisi kadrosu, akademisyen olma yolunda atılabilecek ilk adım sayılabilir. Doktorasını bitirmemiş ancak lisansüstü eğitimine devam eden kişiler araştırma görevlisi olabilir, böylece akademik çalışmalarına yoğunlaşabilirler.

Akademisyen olmak için yüksek lisans ve doktora sürecinde araştırma görevlisi olmak şart değildir. Hiç araştırma görevlisi olmadan, doktora bittikten sonra da akademik kadrolara başvuru yapılabilir.

Araştırma görevlisi ön değerlendirme süreci nasıl işler?

Araştırma görevlisi olmak için, ilgili alanda kadro açılması ve kişinin kadro ilanında belirtilen özelliklere sahip olması gerekir.

Üniversitelerde açılan kadrolar düzenli olarak YÖK tarafından ilan edilir. Bu kadrolara akademisyen olmak isteyenler müracaat eder. İlk olarak, kadroya başvuran kişiler arasında ön değerlendirme yapılır. Bu ön değerlendirmede, sınava girme hakkı tanınan adaylar belirlenir.

Ön değerlendirme yapılırken adayların puanı, ALES puanlarının %60’ının ve dil sınavı puanlarının %40’ının toplanmasıyla hesaplanır. Açılmış olan kadro adedinin on katı kadar aday ön değerlendirmeyi geçer. Örneğin, iki kişilik kadro açılmışsa başvuran adaylardan 20’si ön değerlendirmeyi geçer.

Araştırma görevlisi değerlendirme süreci nasıl işler?

Araştırma görevlisi değerlendirme süreci, ön değerlendirmeyi geçen adaylar için yapılır. Ön değerlendirmeyi geçmiş olan adaylar, bilim sınavına girme hakkı kazanırlar. Buna göre, nihai değerlendirme puanı aşağıdakilerin toplamıyla belirlenir:

  • Lisans not ortalamasının %30’u
  • ALES puanının %30’u
  • Bilim sınavı puanının %30’u
  • Dil sınavı puanının %10’u

Öğretim görevlisi ve öğretim üyesi arasındaki fark nedir?

Öğretim görevlisi olabilmek için ilgili alanda tezli yüksek lisans yapılmış olması yeterlidir. Diğer bir deyişle, tezli yüksek lisansını bitirmiş olan kişiler doktora eğitimlerini tamamlamadan öğretim görevlisi olabilirler. Ancak, öğretim üyesi olabilmek için doktoranın bitirilmiş olması şarttır. Bu bakımdan, öğretim üyeliği ve öğretim görevlisi birbirinden farklı kavramlardır.

Öğretim üyeliği unvanları nelerdir?

Öğretim üyeliği, birden fazla unvanı kapsayan bir akademik kadrodur. Bu bağlamda, öğretim üyesi Doktor, Yardımcı Doçent, Doçent veya Profesörlük unvanlarından birisine sahiptir. Bu unvanlar dışındaki akademik kadrolar öğretim üyeliği sınıfına girmez.

Bu sayfayı oylayın!

Bildir
1 Yorum
En Yeni
En Eski En Çok Oylanan
Inline Feedbacks
Tüm yorumları gör
Büşra Altıner

Merhaba akademisyen olmak icin lisans yuksek lisans ve doktora programlarinin ayni alanda mi olmasi gerekir uc programda da farkli ama ic ice gecmis baglantili bolumleri okuduk diyelim akademisyen olabilir miyiz hangi program alanindan ilerleyebiliriz